Jeśli uczysz się francuskiego, a szczególnie jeśli tę naukę zacząłeś niedawno, to wiesz, że rodzajniki cząstkowe (i nie tylko one) dosłownie potrafią przyprawić nas o ból głowy. Zasady jednak mówią same za siebie i często rozwieją wszystkie nasze wątpliwości. Zerknij więc do artykułu poniżej, aby dowiedzieć się, kiedy używamy du, kiedy de la a kiedy może de l’?

Raz, dwa, trzy…

Przedmioty, które nas otaczają, zwykle możemy policzyć. I tak oto – przed nami stanie jeden mężczyzna (un homme), który trzyma w ręku dwa zeszyty (deux cahiers) i w dodatku daje nam jednoznaczny znak, że chce upiec jakieś ciasteczka (des biscuits). Zarówno mężczyzn, zeszyty jak i ciasteczka możemy policzyć używając liczb. Prawda?

Sytuacja jednak utrudnia się, gdy mężczyzna zacznie dopytywać, gdzie mamy składniki do upieczenia tychże ciasteczek. No bo właśnie, gdzie w tej twojej kuchni jest cukier, mąka i woda?

I przy powyższych składnikach liczby muszą niestety się zawstydzić, bo nie potrafią sobie już poradzić. No bo jak – jeden mąka, cztery cukier, dwa masło? Raczej nie bardzo. To nie działa, bo zarówno mąka, woda, cukier, masło, sól są niepoliczalne.

I właśnie po to powstały rodzajniki cząstkowe (articles partitifs) – żeby móc je postawić przed takimi niesfornymi rzeczownikami, których nie da się w normalny, liczbowy sposób, policzyć.

Rodzajniki cząstkowe

Poniżej ściągawka z tego, jakie występują we francuskim rodzajniki cząstkowe. Warto ją zapamiętać równie porządnie jak przepis na nasze ulubione ciasteczka.

• du – rodzaj męski, liczba pojedyncza (np. du sucre) – cukier
• de la – rodzaj żeński, liczba pojedyncza (np. de la farine) – mąka
• de l’ – przed samogłoską lub h niemym, liczba pojedyncza (np. de l’eau) – woda

Co ciekawe i bardzo upraszczające nam życie – dla liczby mnogiej rodzajnik cząstkowy (des) wygląda dokładnie tak samo jak nieokreślony (również des) – tutaj więc nie powinno być żadnych problemów z wybraniem odpowiedniej formy.

Jaki z powyższych tłumaczeń wniosek? Otóż: jeśli nasz przedmiot jest niepoliczalny, stosujemy przy nim rodzajnik cząstkowy. Zerknijmy w takim razie na poniższe zdania:

• J’achète de la confiture. – Kupuję konfiturę.
• Je bois de l’eau. – Piję wodę.
• Je mange du miel. – Jem miód.

Przeczenia

Mały bonus – jak to wszystko ma się do przeczeń? I co w sytuacji, kiedy nie kupujemy wcale tej nieszczęsnej konfitury, nie pijemy w ogóle wody, a miodu to u nas nie było od paru lat?

Zacznijmy od tego, jak powiedzieć „nie” po francusku. Jak pewnie już wiecie, zdanie przeczące tworzymy poprzez otoczenie naszego czasownika dwoma magicznymi słowami ne/n’ z lewej i pas z prawej (w wersji potocznej ne można pominąć).

WZÓR NA PRZECZENIE: ne + czasownik + pas

I uwaga! W momencie, kiedy mówimy nie, musimy pamiętać o bardzo ważnej zasadzie: nasze rodzajniki cząstkowe (du, de la, de l’, des) zmieniają w przeczeniach swoją formę na de (lub wersję skróconą – d’, w sytuacji, kiedy potem występuje słowo na samogłoskę lub h nieme).

Jak to będzie wyglądało w praktyce? Zobaczmy co się stanie, gdy będziemy kupować konfiturę:

• J’achète de la confiture. – Kupuję konfiturę. (zdanie twierdzące – de la)
• Je n’achète pas de confiture. – Nie kupuję konfitur. (zdanie przeczące – de)

…i gdy nie będziemy wcale pić wody…

• Je bois de l’eau. – Piję wodę. (zdanie twierdzące – de l’)
• Je ne bois d’eau. – Nie piję wody. (zdanie przeczące – de. (Występuje tutaj d’ w wersji skróconej ze względu na to, iż eau rozpoczyna się na samogłoskę)

…ale za to z chęcią zjecie miód:

• Je mange du miel. – Jem miód. (zdanie twierdzące – du)
• Je ne mange pas de miel. – Nie jem miodu. (zdanie przeczące – de)

To co, czas poćwiczyć!

Zachęcam Cię do pobrania darmowego ćwiczenia, w którym sam sprawdzisz swoją wiedzę z zakresu rodzajników cząstkowych. Miłej pracy – jestem przekonany, że Twój francuski z dnia na dzień będzie coraz i coraz lepszy!

A jeśli mój artykuł wciąż nie rozwiał Twoich wątpliwości na temat rodzajników cząstkowych, zostaw komentarz, chętnie odpowiem! Zajrzyj też proszę na fanpage’a Pod dachami Paryża, na którym regularnie publikujemy ciekawostki związane z językiem, ale też życiem w Paryżu oraz francuską kulturą. Do zobaczenia!